Þjóðaratkvæði um skipulagsmál. Færsla þjóðvegarins frá Blönduósi.

Af einhverjum einkennilegum ástæðum dúkkar upp, nú um mitt sumar, umræðan um hvort Reykjavíkurflugvöllur eigi að fara eða vera.  Umræða sem er engan vegin tímabær þar sem sýnt er að ákvarðanir sem að þessu lúta þarf ekki að taka fyrr en á næstu 15-20 árum þar sem ekki hvarflar að neinum að skipuleggja byggð eða hefja framkvæmdir á flugvallarsvæðinu eins og mál standa nú.  Mætti halda að umræðuefni þjóðarinnar væru næg samt og ekki þyrfti að bæta við ótímabærri umræðu um eitthvað sem ekki þarf að taka afstöðu til fyrr en einhverntíma í fjarlægri framtíð. 

Færsla þjóðvegarins frá Blönduósi.

Það er mjög áhugaverð tillaga að efna til þjóðaratkvæðagreiðslu um skipulagsmál sveitarfélaga.  En þá skyldu menn líka vera sjálfum sér samkvæmir og átta sig á til hvers það getur leitt.  Þannig hlýtur það að fara í  þjóðaratkvæði næst þegar þess verður freistað að flytja þjóðveginn frá Blönduósi.  Ég er sannfærður um að fjöldi landsmanna hefur skoðun á því máli og Blönduósingar eiga vafalaust víða stuðningsmenn fyrir því að halda vegarstæðinu óbreyttu frá því sem  nú er.  -  Einnig þegar kemur næst að því að reisa virkjun, hvort heldur er þegar kemur að því bora eftir gufu á viðkvæmu landsvæði eða reisa stíflu fyrir nýtt virkjunarlón.  Í þeim efnum er þá sjálfgefið að efnt verði til þjóðaratkvæðis svo skera megi úr um réttmæti þeirra framkvæmda.

Við þær aðstæður sem eru í samfélagi okkar eigum við Íslendingar ekki að efna til óvinafagnaðar og kynda undir umræðu af þessu tagi sem alltaf er hætt við að fari út í öfgar.  Yfirvegaða umræðu um skipulagsmál er tímabært að taka þegar forsendur liggja fyrir; upplýsingar um landnýtingu, umferðarmagn og aðra valkosti sem skipta máli þegar slíkar ákvarðanir eru teknar.  Þær upplýsingar eiga að vera þær nýjustu sem völ er á og það verður þá hvort er eð ekki fyrr en þörfin fyrir að taka ákvörðunina er orðin brýn.   Ákvörðunin um framtíð Reykjavíkurflugvallar þarf ekki að eiga sér stað fyrr að löngum tíma liðnum.        

Írskur prófessor mælir (óafvitandi) með evru fyrir Íslendinga.

 Anthony Coughlan, fyrrum prófessor við Trinity College í Dublin á Írlandi hélt í vor fyrirlestur á vegum Háskóla Íslands og Heimssýnar um Írland og evruna og hvort í reynslu þeirra fælist lærdómur fyrir Ísland.  Hann benti réttilega á að vegna þeirra erfiðleika sem Írar, Grikkir og fleiri þjóðir ganga nú í gegnum þá séu úrræði stjórnvalda allsstaðar þau sömu, að

• ·         lækka laun,
• ·         skerða lífeyri og
• ·         draga úr hagnaði fyrirtækja. 

Coughlan taldi einsýnt að þetta væri þau úrræði sem grípa þyrfti til í löndunum, engin önnur úrræði væru þekkt til að glíma við efnahagsvanda af þessu tagi.  En sennilega hafa gestgjafar hans ekki bent honum á að hvergi á Vesturlöndum hafa einmitt,

• ·         laun,
• ·         lífeyrir og
• ·         hagnaður

verið skorin jafn hressilega niður og hér á landi þrátt fyrir og vegna gengisfalls krónunnar.  Til viðbótar þá verða einstaklingar og fyrirtæki á Íslandi fyrir mestum búsifjum af völdum snarhækkandi fjármagnskostnaðar vegna vísitölu- og gengisbundinna lána, en þær viðbótarbúsifjar hafa ekki lagst á neina aðra nágrannaþjóð okkar og hvorki Íra né Grikki.  Hér er því í reynd spurt, hvort viltu rýra lífskjör þín með gengisfellingu, sem er dulbúin kjaraskerðing, þegar stjórnvöld í landinu hafa gefist upp á að stjórna efnahagslífinu, eða lækka laun þín með öðrum hætti?  Hér hafa Íslendingar af reynslu að miðla.  

• Evra fyrst við viljum ekki krónu. 

Coughlan telur reyndar að Íslendingar ættu helst að halda íslensku krónunni en sennilegast áttar hann sig ekki á hörmungasögu hennar í þau tæp nítíu ár sem hún hefur verið við lýði og því að enginn íslenskur stjórmálaflokkur heldur því fram að hún geti verið gjaldmiðill Íslendinga til frambúðar.  Með því að krónunni hefur verið hafnað þá verða menn að átta sig á hvaða valkostir eru í boði.  Í þeirri stöðu bendir Coughlan réttilega á að sá gjaldmiðill sem þjóðir eigi að reiða sig á þurfi að taka mið af því til hvaða landa inn- og útflutningi landsins er beint. 

Ef fylgja ætti ráðleggingum Coughlan hvað þetta varðar þá kemur í ljós samkvæmt tölum um utanríkisviðskipti Íslendinga þá er langstærstur hluti íslenskra utanríkisviðskipta við lönd þar sem gjaldmiðillinn er evra eða gjaldmiðill landsins tengdur við evru.  Þannig að þó svo að efast megi um réttmæti þess að Írar hafi tekið upp evru, þá sé evra augljóslega sá gjaldmiðill sem Íslendingar ættu að nota, fyrst þeir kjósa að nota ekki íslenska krónu.     

Íslendingar hafa áttað sig á að krónan getur aldrei orðið sú vörn fyrir lífskjör almennings sem eigin gjaldmiðlar eru öðrum þjóðum og því brýnt að nýr gjaldmiðill þjóðarinnar verði aldrei afgangsstærð fyrir vanhæfa stjórnmálamenn, að skýla sér á bak við með gengisfellingum, þegar efnahagsstjórn þeirra hefur farið í handaskolum.   Það er hörmungarsaga íslenskrar hagstjórnar sem þjóðin lætur ekki bjóða sér lengur.

„Er þetta nokkuð fyrir okkur ?“ - hugarfarið

Vilja Íslendingar einhverjar breytingar?                                                    Eftir einhverjar hrikalegustu hamfarir af mannavöldum sem íslenskt samfélag hefur orðið fyrir og vandaða úttekt Rannsóknarnefndar Alþingis á því sem miður fór, læðist að manni sá grunur að nú, tæpum þremur árum síðar, þá sé viljinn til að læra af mistökum ekki fyrir hendi hjá stórum hluta þjóðarinnar og hafi í reynd aldrei verið það.Erum við sem á Íslandi búum, svo sjálfbirgingsleg og ánægð, að trúa því að allt sé svo gott hjá okkur að ekkert þarfnist lagfæringa við?  Eigum við að trúa því að ekkert hafi verið að þegar efnahagsáfallið dundi á okkur og nú þurfi bara að halda áfram eins og ekkert hafi í skorist?  Flest það sem miður fór hafi verið útlendingum að kenna, sumt megi rekja til glæfralegrar framgöngu fáeinna einstaklinga, en allt annað hafi verið í lagi?  -  Taka megi þráðinn upp að nýju bara spóla filmunni til baka á þann stað sem við vorum þegar allt féll og halda áfram líkt og ekkert hafi gerst?             Meirimáttarkennd og minnimáttarkennd; hvatir af sömu rót.                             Hluti hinnar sérstöku sjálfsmyndar Íslendinga er sjálfbirgingshátturinn sem birtist okkur þegar miklast var af árangri útrásarvíkinganna.  Þegar grannt er skoðað þá eru það nákvæmlega sömu hvatir, hin innibyrgða minnimáttarkennd, sem ræður þegar við hnyklum vöðva og steytum hnefa gagnvart útlöndum og yfirlætið sem réði á tímum útrásarinnar.  Báðar þessar hvatir bera fyrst og fremst vott um lágt sjálfsmat þjóðar sem trúir því að eilíflega sé setið á svikráðum við hana í stað þess að hún skapi sér stöðu sem venjuleg þjóð meðal annarra venjulegra þjóða.   Hvers vegna eru þessar öfgar?  Hvers vegna horfum við alltaf á Ísland og Íslendinga ýmist sem yfirburðaverur með sérstaka hæfileika á einhverjum sviðum eða minnipokamenn sem stöðugt hræðast allt nýtt og framandi?  Hvers vegna horfum við ekki bara á hagsmuni almennings, barnafólks, ungmenna, miðaldra og aldraðra og spyrjum okkur um hagsmuni þessa fólks, hvernig best verði tryggð afkoma þeirra og lífshamingja.                                                      Ísland alltaf öðruvísi?                                                                                         Á Ísland alltaf að vera öðruvísi en önnur lönd?  Þetta er sú spurning sem ég spyr mig reglulega að.  Er það viðtekin skoðun stórra hópa hér á landi að hér eigi ákveðnir þættir í samfélaginu alltaf að vera öðruvísi en hjá helstu nágranna- og viðskiptaþjóðum okkar?  Hér skulu nokkur dæmi nefnd.                                                                                                                                                *Á Íslandi er alltaf verið að „bjarga“ einhverjum.  Á Íslandi hafa menn alltaf verið að bjarga fjárhag ríkis- og sveitarfélaga með einhverjum sérstökum aðgerðum sem reglulega er gripið til og þá gjarnan gert lítið úr uppbyggingarstarfi sem þá er einskis metið.                                                                                    *Á Íslandi er alltaf verið að „bjarga“ einhverju, t.d. ráðist að atvinnuleysi með stóriðju.  Af hverju lýtur undirbúningur og ákvörðun um raforkuframkvæmdir og stóriðju alltaf þeim lögmálum að í þetta þurfi að ráðast til að bjarga einhverjum aðsteðjandi vanda í stað þess að um meðvitaða atvinnustefnu til langs tíma séað ræða?                                                                                                                                                     *Á Íslandi þarf reglulega að „bjarga“ atvinnuvegunum.  Það þarf reglulega að bjarga sjávarútvegi t.d. með því að sleppa honum við skattheimtu, eða eins og áður var, að fella gengið.Hvers vegna er þetta svona hjá okkur?  Af hverju má íslenskt samfélag ekki verða eins og samfélag nágrannalandanna?  Af hverju hafa Íslendingar aldrei getað gengið með íslenskan bankaseðil inn í banka í nágrannalöndum okkar og fengið honum skipt í mynt þess lands eins og allir aðrir sem við viljum bera okkur saman við ? Sennilegast hefur það eitthvað með sjálfsmynd Íslendinga að gera að í raun finnst stórum hópi fólks að Ísland eigi alltaf að vera öðruvísi en nágrannaþjóðir okkar.  Íslendingar eigi ekki að geta notið sömu lífsgæða og aðrar þjóðir. Hér á landi eigi tekjur og annað sem að velferð okkar snýr alltaf að vera í uppnámi, öðru hvoru, þannig að ekki sé fyllilega ljóst hvaða lífsgæða við getum notið nú og til framtíðar.  Alltaf þurfi að vera að „bjarga“ einhverju og einhverjum og sá einhver er aldrei almenningur.              „Er þetta nokkuð fyrir okkur ?“  -  hugarfarið                                                       Sennilega er ekkert meira sláandi fyrir þennan hugsunarhátt, þessa sjálfsmynd um að við séum og eigum að vera öðruvísi, en þegar tekist var um hvort hér á landi skyldi leyfa sölu á bjór.  Umræðan um málefnið er dæmi um það sem ég kýs að kalla „er þetta nokkuð fyrir okkur?“ -  hugarfarið.   Bjór var talinn vera bara eitthvað sem átti við í útlöndum og fyrir útlendinga.  Í besta falli að Íslendingar fengju að njóta veiganna þegar þeir brygðu sér út fyrir landsteinana en alls ekki heppilegt fyrir þjóðina að neyta drykkjarins hér heima.  -  Er þessi hugsunarháttur ekki enn ráðandi á býsna mörgum sviðum?  Heimóttarlegt hugarfar þjóðar sem mótast af lágu sjálfsmati með reglulega birtingarmynd þess að við séum mest og best og berum af öðrum? Við þurfum, hvert og eitt okkar, að spyrja hvort við, meðvitað eða ómeðvitað, trúum því að á einhverjum sviðum eigi Íslendingar aðeins að fá að njóta reyksins af réttunum, sem aðrar þjóðir njóta, en aldrei réttanna sjálfra.  Hér eigi ákveðnir hlutir alltaf að vera öðruvísi en hjá þeim þjóðum sem við viljum helst bera okkur saman við.  Um það snýst framtíð okkar sem landið byggjum.

ICESAVE hverfur ekki þó við segjum nei

Sú sjálfsblekking er í gangi að trúa því að Icesave hverfi úr lífi okkar ef við höfnum því í atkvæðagreiðslunni.  Því miður háttar málum ekki svo, heldur mun Icesave vofa yfir okkur eins lengi og Bretum og Hollendingum þóknast að láta málið yfir okkur hanga.  Er það ásættanlegt?  Ljúkum Icesave á laugardaginn með því að segja já.   

Já við Icesave, losar okkur úr spennitreyju Breta og Hollendinga

Icesave er löngu hætt að snúast um réttmætar eða óréttmætar kröfur á hendur Íslendingum.  Spurningin sem við þurfum að svara er spurningin um hvort við viljum ráða okkur málum sjálf eða hafa óvissu um dómsmál og himinháar fjárkröfur hangandi yfir okkur í nokkur misseri enn.

Segjum já við Icesave - losnum við óvissuna sem Bretar og Hollendingar halda okkur í.

Hvort er betra að komast lífs af úr umferðarslysi, undan bíl sem braut á þér, heldur en vera dauður, en í rétti?  Einhvernveginn þannig blasa valkostirnir í Icesave-málinu við mér.  Sú frestun málsins og sú óvissa sem við köllum yfir okkur, með því að hafna Icesave, kemur einungis sjálfum okkur í koll.  Mögulegur ávinningur er fljótur að tapast, standi óvissan áfram, þó ekki verði nema fáein misseri.  Bretar og Hollendingar hafa það í hendi sér hvort óvissunni ljúki eða ekki.  Um það höfum við ekkert að segja, ef við höfnum samningum.  Við getum aftur á móti lokið óvissunni ef við samþykkjum samninginn.               Sjálfsblekking er óheppilegur förunautur                                                                         Minn góði félagi frá árunum á Dagblaðinu sáluga, Hallur Hallson skrifaði í Mbl. nýlega og kvað mig, fara með fleipur í pistli mínum, þar sem ég lýsti stuðningi mínum við Icesave.  Því til sannindamerkis vitnaði hann í símtal íslenska og breska fjármálaráðherrans frá fyrstu dögum hrunsins þar sem Íslendingar telja sér ekki skylt að borga Icesave.  Ég ber ekki brigður á það símtal, en það var aðeins hluti þeirra samskipta sem fram fóru um málið og því miður ekki sú niðurstaða sem við hefðum kosið að sjá.  Því get ég enn, með góðri samvisku, fullyrt að allir íslenskir ráðherrar og embættismenn, sem að Icesave málinu hafa komið, hafa lofað Bretum og Hollendingum því að um málið yrði samið, sama hvernig reynt er að rýna í símtöl ráðamanna frá þessum tíma og fá annað út.  Eins mikið og ég vildi trúa því að málin standi eins og Hallur lýsir þeim þá er það einfaldlega ekki rétt.  Það sem fram fór í símtali á fyrri stigum málsins, varð ekki niðurstaðan, heldur urðu þessi sömu ráðamenn á seinni stigum sammála um að réttast væri að semja.  Við þá niðurstöðu hefur síðan verið glímt og farsælast að viðurkenna það sem miður fór í stað þess að lifa í sjálfsblekkingu.

SETJUM ICESAVE AFTUR FYRIR OKKUR

Um flest sem lýtur að Icesave þarf ekki að fjölyrða. Þar ber hæst að enginn vill taka á sig þær byrðar og allir íslenskir ráðherrar og embættismenn sem að málinu hafa komið, allt frá hausti 2008, hafa lofað Bretum og Hollendingum að um málið yrði samið. Icesave fer heldur ekki burt þó við höfnum því í atkvæðagreiðslu.

Jafnvel þó svo að Bretar og Hollendingar kysu að fara ekki í mál við okkur, hversu lengi viljum við vera í óvissu um hvort þeir muni gera það eða ekki? Þegar svo til málssóknarinnar kæmi, ef af henni verður, þá virðist mér með einföldum vongildismælingum að við þurfum að hafa 90% vissu fyrir því að við vinnum málið, til að vera jafn vel sett og við erum nú.

ÓVISSAN Í HÖNDUM BRETA OG HOLLENDINGA

Við það að hafna Icesave lendum við eina ferðina enn í óvissu sem við vitum ekki hversu lengi mun standa. Framþróun íslenskra efnahagsmála, möguleikinn á að skapa vinnu og velferð, veltur á því að eyða óvissu. Með Icesave frá, þá er einni óvissunni færra með fullri sæmd allra sem að málinu hafa komið. Óvissan ein kostar okkur fjármuni; að öllum líkindum miklu meiri fjármuni en við gætum sparað okkur með að hafna Icesave.

Það er ódýrt að segja „látum þá bara höfða mál" eins og hópur lögmanna og fleiri hafa boðað. Þeir sem slíkt segja vita sem er að þeir munu aldrei þurfa að standa við stóru orðin, þeir verða aldrei sóttir til ábyrgðar þó málið tapist. Þeir sem þannig tala vita að ummælin eru útgjaldalaus af þeirra hálfu. Í þessari stöðu er lítið mál fyrir áhættusækna einstaklinga að tala digurbarkalega. Öll þurfum við svo, jafnt hin áhættufælnu sem hin áhættusæknu, að bera okkar hluta hinna óhemjulegu byrða ef ráðum digurbarkanna er fylgt og allt fer á versta veg.

VILL LÍÚ SÁTT UM FISKVEIÐAR ?

Allt útlit er fyrir að LÍÚ ætli að hafna því að ná sátt um fiskveiðikerfið og kjósa að halda atvinnu grein inni áfram í óvissu, einstökum útgerðum og samfélaginu öllu til verulegs tjóns. Því miður þá hefur LÍÚ, allt frá upphafi kvótakerfisins, aldrei ljáð máls á minnstu eftirgjöf af sinni hálfu um sanngjarnt veiðigjald. Sáttin við þjóðina hefur öll átt að vera á einn veg, óbreytt ástand. LÍÚ ætti að vera fyrir löngu búið að átta sig á að greiðsla hæfilegs afnotagjalds til eigenda fiskimiðanna, þjóðarinnar, er besta leiðin til að skapa sátt um atvinnugreinina.

Hæfilegt og sanngjarnt leigugjald er einfaldast að finna með því að gefa útgerðarmönnum kost á að bjóða í þann kvóta sem þjóðin, eigandi kvótans, setur á markað hverju sinni. Enda bjóða menn þá í samræmi við greiðslugetu og hæfi til að gera verðmæti úr aflanum. LÍÚ treystir aftur móti ekki eigin félagsmönnum til að þekkja best hversu háar fjárhæðir þeir geti greitt fyrir veiðleyfin og telja það því ekki vera færa leið að leyfa útvegsmönnum að bjóða í kvóta t.d. samkvæmt svokallaðri „tilboðsleið“. En tilboðsleiðin, sem fjallað var um í nefnd sjávarútvegsráðherra, virðist ætla að verða sú leið sem hvað víðtækust sátt getur orðið um í samfélaginu.

Hvers virði er það útgerðinni að losna við óvissuna?

Fyrirkomulag á fiskveiðum, sem ekki leiðir til niðurstöðu sem þjóðin sættir sig við, eru til þess fallnar að halda greininni í áframhaldandi óvissu. Ótti LÍÚ við tilboðsleiðina, þar sem einstökum útgerðum gefst færi á að bjóða í afnot af þeim kvóta sem losnar á hverju ári, ætti að vera fullkomlega ástæðulaus. Því, eins og áður er rakið, þá eru það einmitt þeir útgerðarmenn sem líklegastir eru til að hámarka aflaverðmætið sem fá munu þann kvóta sem losnar.

Krafa LÍÚ ætti að standa til þess að hafa áhrif á útfærslu tilboðsleiðarinnar, setja fram kröfu um að allur fiskur verða kvótasettur og tilboða verði leitað í allar fisktegundir. Framsýnir útgerðarmenn vita að ef ekki verður leitað sátta við þjóðina í þessum efnum þá mun áfram verða kroppað í kvótakerfið með hverri nýrri ríkisstjórn. Nýjar úthlutanir munu verða framhjá kvóta, til sérstakra viðfangsefna, líkt og verið hefur. Slíkt munum við sjá í enn ríkari mæli eftir því sem fram í sækir, sjái LÍÚ ekki að sér og leggi sitt af mörkum til þjóðarsáttar um fiskveiðar.

Viljum við nýtt Verðlagsráð sjávarútvegsins?

Mörg okkar munum enn eftir Verðlagsráði sjávarútvegsins, þar sem svo átti að heita að útgerðarmenn og sjómenn komu saman til að „semja“ um fiskverð. Daginn eftir hverja verðákvörðun var gengi krónunnar fellt „til að tryggja rekstragrundvöll útgerðarinnar“. Hætt er við að hinn nýji vettvangur „samninga“ útgerða og ríkisstjórnar um kvótaverð, samkvæmt hinni svokölluðu „samningaleið“, verði sama marki brenndur. Það er með ólíkindum að nokkur kjósi að taka upp slíkar miðstýrðar ákvarðanir að nýju. Einstakar útgerðir hljóta að vera fullfærar um það sjálfar að meta greiðsluhæfi sitt til kvótakaupa og geta þ.a.l. boðið í þann afla sem þær telja sig hafa getu og möguleika til að breyta í verðmæta útflutningsafurð, svo fremi þær fái tækifæri til þess, t.d. samkvæmt svokallaðri tilboðsleið.

Valddreifing er málið.

Sú aðferð að skipta ríkisvaldinu í framkvæmdavald, löggjafarvald og dómsvald á a.m.k. rætur að rekja aftur til átjándu aldar þegar franski heimspekingurinn Montesquieu setti þær hugmyndir fram með formlegum hætti.  Meginsjónarmiðið að baki þrígreiningunni er að hver hinna þriggja megingreina ríkisvaldsins veiti hver annarri aðhald og hafi eftirlit hver með annarri. 

Þrátt fyrir þennan skýra tilgang hefur þessi skipting aldrei komist á hér á landi.  Æðsti draumur hvers þingmanns hefur alla tíð verið að fá að verða ráðherra.   Þannig hafa þeir í raun aldrei litið svo á að þeir væru fyrst og fremst kjörnir til að sinna löggjafarstörfum.  Löggjafarstarfið hefur í þeirra huga aldrei verið annað en biðstofa ráðherrastarfs.  Dómarar, á öllum dómstigum, hafa síðan verið skipaðir af ráðherrum eingöngu án aðkomu löggjafans.  Fyrir vikið hafa dómarar oft á tíðum verið skipaðir fyrir kunningsskap eða frændsemissakir í stað þess að löggjafinn og framkvæmdavaldið komi sameiginlega að þeirri skipan eins og gerist t.d. í Bandaríkjunum þar sem hugmyndir Montesquieus um þrígreiningu ríkisvaldsins eru túlkaðar þröngt.Á Íslandi hafa aðeins örfáir hugsjónamenn haldið þessum sjónarmiðum á lofti á undanförnum árum.  Því er það sérstaklega ánægjulegt að nú skuli þessar hugmyndir um raunverulega aðgreiningu ríkisvaldsins í þrennt hafa náð til svo margra eins og málflutningur frambjóðenda til stjórnlagaþingsins ber vott um      

Þingræði - forsetaræði?

Hugmyndin um að þingmenn gegni ekki ráðherrastörfum, nema því aðeins þeir segi þingmannsstarfinu lausu, virðist eiga meiri hljómgrunn meðal almennings heldur en oftast áður.  Að vísu heyrist lítið um það frá Alþingismönnum eða ráðherrum sem gæti borið vott um að þeir séu þessu ekki samþykkir.  Þetta er þó sennilega einfaldasta leiðin til að freista þess að skilja í milli löggjafar- og framkvæmdavaldsins.  

Sem frambjóðandi til stjórnlagaþings þá tel ég þetta vera eina af þeim grundvallarhugmyndum sem eigi að færa í stjórnarskrá.  Hér er ekki um að ræða neina grundvallarbreytingu á þingræðisreglunni um að ríkisstjórn þurfi að njóta meirihlutastuðnings á þingi og ekki stigið skref í átt að þeim stjórnarháttum þar sem embætti forseta er látið hafa meira vægi.